بخش هایی از مطالب کتاب:

مهندس علی احمدی نسب در فصل 0.01+ کتاب معماران و مهندسان حرفه ای ساختمان، اینگونه نوشته است:

نگاهی کوتاه به سه مکتب فلسفی پراگماتیسم، اومانیسم و اگزیستانسیالیسم برای معرفی بنیان نظری بیانات کتاب معماران و مهندسان حرفه ای ساختمان در جاهایی که بر انسان محوری، عملگرایی، خودآگاهی، آزادی و مسئولیت تاکید می‌شود. در نگرش شما نسبت به مدیریت ریسک و در اختیار گرفتن سرنوشت شغلی‌تان اثر گذاشته و شالوده فکری محکمی برای حرفه ای شدن‌تان می‌سازد.

مهندس علی احمدی نسب در کتاب معماران و مهندسان حرفه ای ساختمان عقیده خود را اینگونه بیان کرده‌اند:

فارغ‌التحصیل و مهندس از هر دو بُعد نظری و عملی دو عنوان متفاوت‌اند. در دانشگاه، درسی با محتوای مسائل حرفه ای مطرح نمی‌شود و فـرد به محض ورود به بازار کار با یک فضای جدید و با دنیایـی مملو از ناشناخته‌ها مواجه می‌شود که به نظر می‌رسد می‌بایست در مورد ابعاد ناشناختۀ فضای کسب‌وکار به آموختن ادامه دهد. در واقعیت؛ فردی که در یکی از رشته‌های مهندسی ساختمان مدرک کارشناسی دارد، شاید متخصص باشد ولی حرفه ای نیست.

وی از اخلاق مهندسی و جهانی شدن، حسابداری، قوانین و مقررات حاکم بر قراردادها، از قانون تجارت و اصول شرکت‌داری و فرهنگ سازمان، قانون کار و اصول همکاری، از اسناد مالی و وصول مطالبات، اهمیت مدارک پیمان، ادبیات و اصول نگارش متون حرفه ای و حقوقی به اندازۀ کافی نمی‌داند.

مفهوم ریسک و ابعاد آن از استاندارد ISO31000:2018(EN) در فصل 0.02+ کتاب معماران و مهندسان حرفه ای ساختمان بیان شده است. مهندس علی احمدی نسب بر مدیریت بهنگام ریسک تاکید کرده و روشهای شناسایی ریسک و هفت راهکار اصلی برای مقابله با ریسک را تشریح کرده‌اند که کاربرد شخصی و سازمانی دارد. در کتاب معماران و مهندسان حرفه ای ساختمان مفهوم عدم قطعیت و تفاوت آن با ریسک بررسی شده و در مورد سیستم و ویژگی‌های سیستم پیچیده صحبت می‌شود.

جمله “… و ریسک تحت مدیریت؛ رویداد احتمالی است که هزینه در بر دارد.” نیز بخشی از کتاب معماران و مهندسان حرفه ای ساختمان (ص 49) به نوشته مهندس علی احمدی نسب است که در فصل 0.02+ و در بخش شیوه نامه مقابله با ریسک نوشته شده است.

 از مهندس علی احمدی نسب آمده است:

مهندسان تازه‌کار و فارغ‌التحصیل‌ها سوالات متعددی دارند، علاوه بر آن، قصد دارم چند سوال دیگر طرح کنم. آیا اجرای نرده مستحکم کنار پرتگاه‌های یک ساختمانِ در حال احداث، مهندس را از سقوط اخلاقی هم نجات می‌دهد؟ آیا در شغل مهندسی ساختمان کافیست که خطر ریزش مصالح را با گذاشتن کلاه ایمنی رفع کنیم؟ یک اظهارنامۀ ناشیانه خطرساز‌تر است یا یک چاه آسانسور بدون حفاظ؟ آثار مدیرعامل صوری شدن در شرکت سهامی‌خاص مخرب‌تر است یا گودبرداری غیر اصولی؟ یک گزارش شروع عملیات نابهنگام مصیبت‌بارتر است یا دودکش مسدود؟ عواقب چِـک بی‌محل ناگوارتر است یا امضا فروشی؟

آیا می‌توان هم مهندس بود هم با درآمدی متناسب بازنشسته شد؟ رفتار مسئولانه در مهندسی ساختمان چه اهمیت دارد؟ وجدان، چه جایگاهی در شغل مهندسان دارد؟ آیا هنگام آن نشده که برای سبزتـر شدنِ زمین، کاری کرد؟ آیا حـق، یکتاست یا متغیر وابسته؟ با اینکه حق شیرین است، آیا حقیقت تلخ است؟

 

پاسخ کوتاه کتاب معماران و مهندسان حرفه ای ساختمان به نوشته مهندس علی احمدی نسب به سوالات اخیر چنین است که در عمل؛ حقیقت یکتا نیست و چون حقیقت از روی واقعیات تعیین می‌شود، لذا طعم ندارد. نتایـج واقعیت ممکن است به کام ما شیرین یا تلخ بیاید شاید هم گس! در این جُستار، مهندس علی احمدی نسب رویدادهایی که در صنعت ساختمان و در جامعۀ کاریِ پیرامون معماران و مهندسان ساختمان به وقوع می‌پیوندد، بدون توجه به طعمِ آن در ۱۴ فصل از کتاب معماران و مهندسان حرفه ای ساختمان (ص 49) بیان کرده است، به‌طوری که به عنوان یک منبع، به مدت چند سال به‌همراه مهندس باشد.

 

همچنین مهندس علی احمدی نسب می‌افزاید:

تجربه کردن؛ پـرهزینه و زمان‌بَـر است و می‌توان حدس زد که شما هم با این گفته موافـق‌اید. یافتن و پاسخ به سوال‌های مذکور، مرا بر آن داشت تا بخشی از تجارب حرفه ای خویش را با تالیف کتاب معماران و مهندسان حرفه ای ساختمان در اختیار مخاطبان قرار دهم و در حد امکان، منابع مرتبط را برای توسعۀ اطلاعات حرفه ای مهندسانی که می‌خواهند با گام‌های محکم‌تر به عرصۀ کسب‌وکار وارد شوند معرفی کنم.

مهندس علی احمدی نسب به مفهوم معادلۀ ’’معمار + مهندس = ساختار‘‘ باور دارند.

 

[Margolius, Ivan, (2002), Architects + Engineers = Structures, Wiley Academy, London]

لذا برای انتصابِ یک فعل مشترک به معمار و سایر مهندسان، عبارت مهندس ساختمان را ‌به‌کار گرفته‌اند. مهندس علی احمدی نسب بر این باورند که تفاوت‌هایی در حوزۀ شرح وظایف معمار و مهندسان وجود دارد ولی در مورد اغلب ریسک‌های کارگاهی و ریسک‌های عمومی محتمل در صنعت ساختمان، وضعیتِ مشابه بر همه مهندسان دست‌اندکار، حاکم است. مخاطب کتاب معماران و مهندسان حرفه ای ساختمان؛ معماران، مهندسان عمران و سایر مهندسانی است که با رشته‌های متفاوت در صنعت ساختمان مشغول به کار هستند.

در این صنعت، یک مهندسـ ـحرفه ایـ ـساختمان ممکن است در جایگاه‌های مکمل و مخالف قرار گیرد و در مقام، ناظر، مدیرپروژه، مجری، کارفرما ایفای نقش نماید. مهندس علی احمدی نسب در دو فصل 0.08+ و 0.09+ تمرکز کلام را بر عملیات اجرایی و گزارشات نظارت مهندسان معماری و عمران اختصاص داده‌اند. اغلب؛ آگاهی داشتن از شرح وظایف همدیگر برای این همکاران دیرینه که اسکانِ نوع بشـر را بر روی سیاره زمین ممکن ساخته‌اند، فایده دارد زیرا معماریـ و ـمهندسیـ و ـحرفه ایـ ‌بودن برای ایجاد ساختارهای ارزنده؛ جدایی ناپذیر‌اند.

شگفت‌انگیز است که شاهد رویدادی باشیم، درست به این دلیل که قرار نبوده روی دهد.

 

[Nassim Nicholas, Taleb, (2007), The Black Swan; The Impact of the Highly Improbable, 2^nd edition, Random House Publishing Group, United States.]

در کتاب معماران و مهندسان حرفه ای ساختمان (ص 49) به تالیف مهندس علی احمدی نسب بیان شده که مهندسان ساختمان در معرض مواجه شدن با برخی رویدادهای نادر اما با تاثیری عظیم هستند که ممکن است احتمال مشخصی به وقوعِ آن رویداد، اختصاص نداده باشند. مهندس علی احمدی نسب ایدۀ اصلیِ کتاب معماران و مهندسان حرفه ای ساختمان را بر این اختصاص داده، که مهندسان ساختمان ضمنِ خودآگاهی حرفه ای، برای شناسایی ریسک‌های شغل خود کوشش کنند و ریسک‌های تشخیص داده شده را به روش کارآمد و با اقتدار خویش مدیریت کنند، نه با اتکا بر مشیت الهی، بخت، کارمـا و کائنات! اندک مباحث نظری، به منظور ایجاد شالودۀ محکم برای ساختار خودآگاهی و خوداتکایی بیان می‌شود.

 

 همچنین مهندس علی احمدی نسب می‌نویسد:

مطلوب است که در دیدگاه و شیوۀ تقابل با رویدادهای حرفه ای در ذهن یک مهندس حرفه ای تغییر اساسی ایجاد گردد. اساسی از این نظر که؛ شیوۀ مواجه شدن با رویدادها بر مبنای یک نظامِ از پیش تعریف شده انتخاب گردد.

طبق گفته کتاب معماران و مهندسان حرفه ای ساختمان به تالیف مهندس علی احمدی نسب، نخست به‌عنوان یک مسئله انگاشته شود و در مدت یک درنگِ عُقلایی، ابعاد متفاوت رویداد از لحاظ کشف و ارزیابی ریسک و آثار آن بررسی شده سپس آگاهانه یک راهکار حرفه ای کم‌ریسک و اخلاقی برای آن رویداد انتخاب شده و ‌به‌کار بسته شود تا مهندس ساختمان با اطمینان بیشتری به زندگیِ حرفه ای در خور شان خویش بپردازد. در حد مجال، مخاطرات محتمل و مرتبط با شغل مهندسی ساختمان، واقع بینانه، شفاف و ساده مطرح شده، سپس برای مدیریت اغلب ریسک‌ها راهکار متناسب ارائه می‌شود.

در برخی موارد؛ فقط ابعاد و آثار قضیه تشریح شده است زیرا چنانچه در فصل 0.02+ کتاب معماران و مهندسان حرفه ای ساختمان (ص 49) به تالیف مهندس علی احمدی نسب خواهید دید، انتخاب کردنِ بهترین واکنش حرفه ای، به زمان و موقعیت رویداد بستگی دارد، لذا تابلوی احتیاطی نشان داده می‌شود تا هوشیاری مهندس را برانگیزد.

 

فرض کلی کتاب بر این است که خواننده، به علوم رشتۀ تحصیلی خویش تسلط کافی دارد و به اطلاعات فنی مطرح شده در مباحث مقررات ملی ساختمان، نشریه‌های فنی و آیین‌نامه‌های جاری، آشنایی نسبی و دسترسی کامل دارد.

مهندس علی احمدی نسب

از تمامی گفته‌ها در این کتاب می‌خواهند به این نتیجه برسند که؛ یک مهندس علاوه بر علوم و اطلاعات دانشگاهی و فنی، به یک بینش عمیق‌تری فراتر از فرمولها و استانداردها نیاز دارد تا ریسک‌های محتمل در صنعت ساختمان را به‌طور نظام‌مند شناسایی کرده، واقع‌گرایانه و بهنگام، مدیریت نموده و به‌طور کلی، حرفه ای عمل کند. مطالب پیشِ‌رو یک بیان عملگرایانه از رویدادهای واقعی است که پس از دانشگاه، در شغل مهندسان ساختمان و معماران در جریان یا محتمل است. به دور از ما، عده‌ای از مخزن تخیلات خویش یا کانال تلگرام امثال خویش، روایت‌های عبرت‌آمیزی ارائه می‌کنند و تحت عناوینی چون؛ ’’ آرای محکومیت مهندسان‘‘ یا ’’بازخوانی پرونده‘‘ تولیدات خود را در لفافه‌ای موجه عرضه می‌کنند! در کتاب معماران و مهندسان حرفه ای ساختمان خبری از حرف بی‌اساس نیست.

 

جمع بندی

بطور کلی در کتاب معماران و مهندسان حرفه ای ساختمان (ص ۴۹) به تالیف مهندس علی احمدی نسب، مدیر عامل شرکت ساختمانی برین بناساز، صحبت از این است که مهندس بودن و داشتن زندگیِ حرفه ای و کم‌خطر مهارتی آموختنی‌ست. صحبت از حـقِ زنده ماندنِ معماران و مهندسان حرفه ای در فضای کاری پس از دانشگاه است. صحبت از اصول است نه وحشت‌زایی نه سیاه‌نمایی. هدف؛ روش‌شناسی و روشنگری‌ست که با بیانی مدرن و صریـح به سمت آن پیش می‌رویم.